نرم افزار انبار مواد اولیه و مواد خام

انبار مواد اولیه بر روی ذخیره سازی، حمل و نقل و توزیع  مواد اولیه‌ی مورد استفاده برای مشاغل تولید کننده متمرکز است. لجستیک مواد اولیه برای هر خط تولیدی ضروری و حیاتی است، بنابراین بکارگیری روش‌های ذخیره سازی و مدیریت صحیح انبار مواد خام بسیار مهم است. ذخیره صحیح مواد اولیه نیاز به مجموعه خاصی از مهارت‌های مدیریتی دارد که هر انباری از آن برخوردار نیست. به عنوان مثال، برخی از مواد اولیه یا خام وجود دارند که ملاحظات خاصی برای انباشت در انبار دارند مانند انبار مواد اولیه دارویی، انبار مواد اولیه فرش و ... . مدیریت مواد اولیه باکیفیت، موادخام موجود در انبار را از انقضا، آسیب و سرقت در امان نگه می‌دارد و همچنین باعث می‌شود هزینه‌های کمتری صرف تعمیر، تعویض و نگهداری شود. نرم افزار انبار مواد اولیه مبتنی بر بارکد یک راه حل کارآمد برای مدیریت انبار است.

مواد اولیه در انبار

به کار گیری یک سیستم مدیریت انبار مواد اولیه مناسب با استفاده از تکنیک‌های منظم و مراقبتی برای جابجایی، بسته‌بندی و ذخیره سازی، کارایی انبار را افزایش می‌دهد و هزینه‌های عملیاتی را کاهش می‌دهد. بهترین انبار مواد خام انباری است که بتواند کالاهایی از هر شکل و اندازه را در خود جایی دهد. این محصولات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• مواد خام
• مواد پردازش نشده
• اجزا و مواد تشکیل دهنده
• محصولات نیمه تمام
• مواد رد شده
• تجهیزات بسته بندی
• تدارکات

چالش‌های مدیریت انبار مواد خام

همانطور که گفته شد انبار مواد اولیه نسبت به سایر انبارهای دارای ملاحظات و چالش‌های خاصی است. این ملاحظات و چالش‌ها عبارتند از:

• کیفیت مواد اولیه: معمولا مواد اولیه که وارد انبار می‌شوند توسط مسئول کنترل کیفیت بررسی می‌شود و به سه دسته تایید، معلق و ریجکت دسته بندی می‌شوند. در صورتیکه سیستم مدیریت انبار مواد اولیه کارآمد نباشد ممکن است مواد اولیه رد شده و بی کیفیت برای خط تولید ارسال شود و کیفیت محصول نهایی پایین بیاید یا جریان کاری خط تولید مختل شود.
• انقضای مواد اولیه: در نظر گرفتن تاریخ انقضای مواد اولیه انبار بسیار مهم است. گاهی برخی از انبارداران بخاطر جانمایی نادرست، به کالاهایی که انقضای آنها نزدیک‌تر است دسترسی ندارند و مجبور می‌شوند  مواد اولیه جدیدتر را به خط تولید ارسال کنند. در نتیجه این کار، مواد اولیه قدیمی‌تر منقضی و غیر قابل استفاده می‌شوند. این امر بخصوص در انبارهای دارویی اهمیت بیشتری دارد. برای انبارهای مواد اولیه که تاریخ انقضا بسیار مهم است پیاده سازی سیستم فایفو FIFO(First In First Out) یک روش کارآمد محسوب می‌شود.
• اطلاع از سطح موجودی: راندمان خط تولید بطور مستقیم با تامین مواد اولیه در ارتباط است، در صورتی که مواد خام به قدر کافی در انبار وجود نداشته باشد فرآیند خط تولید مختل می‌شود. همچنین انبار کردن بیش از حد مواد خام نیز هزینه‌های سنگینی را به صنایع تحمیل می‌کند.
• کنترل ورود و خروج کالا در انبار: انبارهای مواد اولیه که ترافیک ورود و خروج کالا در آن بسیار زیاد است هم کنترل ورود و خروج و هم به روز بودن موجودی انبار یک چالش بزرگ برای انبارداران است. مکانیزه بودن فرآنید کنترل ورود و خروج و آپدیت بودن میزان موجودی از بروز خسارت‌های مالی و زمانی جلوگیری می‌کند.

مدیریت انبار مواد اولیه مبتنی بر بارکد

با استفاده سیستم مدیریت انبار مواد اولیه مبتنی بر بارکد تمام فرایندهای کنترل و مدیریت انبار مواد اولیه را می‌توان مکانیزه کرد. در این سیستم به تمام کالاهایی که در انبار ذخیره می‌شوند یک بارکد منحصر به فرد اختصاص داده می‌شود. با استفاده از اسکن این بارکد می‌توان تمام ویژگی‌های مواد اولیه و ورود و خروج کالا در انبار را می‌توان نظارت کرد. برای استفاده از سیستم‌های مبتنی بر بارکد نیاز به دستگاه لیبل پرینتر، بارکد خوان و یک نرم افزار برای یکپارچه‌سازی و آنالیز اطلاعات موجود است.

نرم افزار انبار مواد اولیه

بهترین نرم افزار انبارداری مبتنی بر بارکد امکانات ویژه‌ای را برای مدیریت انبار مواد اولیه در اختیار انبارداران قرار می‌دهد:

• امکان تعریف تعداد بیشماری انبار در نرم افزار و تعریف نحوه ارتباط انبارها با هم
• امکان تعریف اسناد (رسید و حواله) با فرمت‌های دلخواه
• امکان صدور رسید و حواله با استفاده از اسکن بارکد کالا
• امکان انبارگردانی با استفاده از دستگاه‌های بارکدخوان و دیتاکالتور و پیدا کردن مغایرت بین موجودی سیستمی و موجودی واقعی
• امکان فیلتر کردن مواد اولیه بر اساس ویژگی‌های کالا که در نرم افزار تعریف شده است
• امکان ثبت مجوز ورود و خروج برای مواد اولیه و مواد خام
• امکان جلوگیری از خروج موادی که کنترل کیفیت‌شان تایید نشده یا رد شده
• امکان جستجوی سریع کالا و مواد اولیه
• امکان تعریف نقطه سفارش، مینیمم و ماکسیمم و عکس هر آیتم
• امکان تعریف گروه بندی درختی و نا محدود برای همه انواع مواد اولیه
• امکان تعریف دو واحد شمارش برای هر گروه از مواد
• امکان تعریف فرمول برای محاسبه اتوماتیک بین واحدهای دو شمارش
• امکان ارتباط با انواع باسکول و ترازو برای ثبت اتوماتیک وزن مواد
• امکان تعریف نامحدود ویژگی و خصیصه برای گروه‌های مواد و ایجاد روابط فرزندی بین آن

عوامل مهم برای مدیریت انبار مواد اولیه

چیدمان کارآمد

انبار مواد اولیه‌ای که به خوبی طراحی و سازماندهی شده باشد، به خوبی می‌تواند مواد اولیه و اجزاء ضروری را برای پیشبرد فعالیت‌ها در خط تولید تامین کند. جانمایی درست و مهندسی شده انبار مواد اولیه باعث کاهش ضایعات، کاهش هزینه‌های نگهداشت مواد خام و در نهایت افزایش بهره وری می‌شود. چندین فاکتور طراحی وجود دارد که می تواند منجر به کارایی بهتر انبار شود:

• دسترسی راحت به کالاها و مواد اولیه بخصوص مواد اولیه پر مصرف: در صورتیکه مواد اولیه طبق اولویت مصرف یا اولویت انقضا ذخیره سازی نشوند راندمان کار به شدت پایین می‌آید. برای مثال در انبار مواد اولیه فرش که نخ‌های مختلف با ویژگی‎های متفاوت نگه‌داری می‌شود کارگران مجبورند چندین پالت را جا به جا کنند تا پالت نخ‌ مورد نظر را پیدا کنند.
• نظارت راحت و دقیق مواد خام در انبار: در یک سیستم انبارداری کارآمد باید چیدمان انبار طوری باشد که انباردار به راحتی با اسکن کردن کالا‌ها، پالت‌ها یا رک‌ها بتواند میزان دقیق موجودی دقیق انبار را به دست بیاورد.
• استفاده بهینه و سازمان یافته از فضای انبار: انبار مواد اولیه باید طوری جانمایی شود که از تمام فضای موجود در انبار برای نگهداشت مواد اولیه و مواد خام استفاده کرد.

برآورد سطح موجودی مورد نیاز

متعادل نگه‌ داشتن میزان موجودی انبار مواد اولیه، تولید و عرضه محصولات نهایی خط تولید را تضمین می‌کند. انباردار باید از گزارشات نرم افزار انبار مواد اولیه و گزارشات بخش فروش استفاده کند تا بتواند تخمین خوبی از میزان مواد اولیه مورد نیاز به دست بیاورد. علاوه براین همیشه در انبار باید مواد اولیه پشتیبان نیز نگهداری شود این مواد اولیه پشتیان زمانی‌ کاربرد دارند که خط تولید با چالش‌هایی مانند کاهش بازده، مشکلات مربوط به کیفیت و افزایش ناگهانی تقاضا روبرو می‌شود. در این برآورد باید موارد مانند فروش فصلی، تغییرات بازار و سایر موارد تاثیر گذار نیز لحاظ شود. انبارهایی مواد خام که به درستی مدیریت نمی‌شوند با مشکلاتی مانند انباشت بیش از حد کالا یا کمبود کالا در مواقع ضروری روبرو می‌شوند.

انباشت بیش از حد: هنگامی که پیش بینی‌ها از واقعیت فراتر می‌روند، انبارها با ابناشت مواد اضافی روبرو می‌شوند. این تغییرات می‌تواند به دلیل کند شدن فروش واحد، تصور بیش از حد خوش بینانه در اهداف فروش، حدس های بدون تحقیق و مطالعه و محاسبات غلط اتفاق بیفتد.

کمبود مواد اولیه:  این موضوع برای کل زنجیره تأمین خطر جدی به حساب می‌آید. این عوامل می‌توانند در اثر پیش بینی نادرست، مسائل مربوط به حمل و نقل و سایر اختلالات زنجیره تامین ایجاد شوند.

حسین نورالهی

مرداد 1401