انواع انبار (دسته بندی انبارها)

نگهداری کالا در انبار یک بخش مهم از در زنجیره تامین است. در واقع انبارداری به فرآیند ذخیره کالای فیزیکی قبل از فرش یا توزیع آن در یک انبار است. انبار یک محیط امن و سازمان یافته برای نگهداری کالاها می باشد. انبارها بسته به شرایط فیزیکی شان، کالایی که در خود ذخیره می کنند و سیستم مدیریت شان به انواع مختلفی دسته بندی می شوند. در ادامه در مورد انواع مختلف انبارها و کاربری شان بیشتر توضیح داده خواهد شد.

انواع انبار بر اساس شرایط فیزیکی

انبارهای با توجه به فضای داخلی شان به دو نوع انبار سر پوشیده و سر باز دسته بندی می شوند. معمولا در انبارهای باز کالاهایی نگه داری می شود در برابر نور آفتاب، باران، باد و .... دچار مشکل نمی شوند. هنگام انتخاب تجهیزات، برای انبارهای باز باید ملاحظات و شرایط محیطی انبار نیز در نظر گرفته شود.

انواع انبار بر اساس موجودی

انبارها علاوه بر این بر اساس موجودی نیز به دسته‌های مختلفی دسته بندی می شوند.

• انبار مواد اولیه: انبار مواد اولیه همانطور که از نام آن پیداست، محلی برای نگهداری و ذخیره سازی مواد اولیه است. در این انبارها حفظ کیفیت مواد اولیه و در نظر گرفتن تاریخ انقضای آنها بسیار مهم است. ("سیستم انبارداری FEFO " را بخوانید.)
• انبار قطعات یدکی: لوازمی که برای تعمیرات و تعویض قطعاتت ماشین آلات به کار می روند در انبار قطعات یدکی نگهداری می شوند. نرخ ورود و خروج در انبار قطعات یدکی و حفظ امنیت کالاها بسیار مهم است.
• انبار محصول : محصولات پس از سپری کردن مراحل تولید در انبار محصول نگهداری می شوند تا زمانی که برای مصرف کننده و سایر توزیع کنندگان ارسال شوند.
• انبار ضایعات: محصولاتی که حین تولید یا پس از آن دچار مشکل می شوند و امکان تعمیر آنها وجود ندارد به انبار ضایعات انتقال داده می‌شوند.

انواع انبار بر اساس خدمات

به طور کلی انبارها وظیفه نگهداری از کالاها را برعهده دارند. امروز با پیشرفت سیستم های مدیریت زنجیره تامین انبارها با خدمات ویژه‌ای تعریف شده‌اند. هدف کلی همه این انبارها بالا بردن کیفیت خدمات ارائه شده به مشتری، سرعت بخشیدن به امور و پایین آوردن هزینه نگهداری کالا می باشد.

مراکز پردازش  

مدیریت موجودی کالا برای بسیاری از فروشگاه های آنلاین یک مشکل عملیاتی شایع است به همین منظور فروشندگان آنلاین با مراکز پردازش همکاری می‌کنند. مراکز پردازش(Fulfillment Center)، که به عنوان یک ارائه دهنده PL3 یا لجستیک شخص ثالث عمل می کند، محصولات قبل از ارسال برای مدت کوتاهی در مراکز پردازش که به انبار پردازش نیز معروف هستند نگهداری می شوند. سفارشات یا به صورت B2B (Business Business to) یا به صورت B2C  (Business to Consumer)  هستند در واقع فروشگاه‌ های آنلاین بر روی فروش محصول تمرکز دارند و مراکز توزیع بر روی رساندن کالا به دست مشتری. کالا در مرکز پردازش بیشتر از یک ماه باقی نمی مانند. مراکز پردازش بسیار شلوغ هستند و حجم کاری در آنها زیاد است. در انبارهای پردازش کالاها محموله های مختلف وارد انبار می شوند سپس اقلام چیده، بسته بندی و لیبل گذاری می شوند. از همین رو انبارهای پردازش باید از بهترین تکنولوژی های بار دریافت اطلاعات، مدیریت موجودی و سازماندهی، حمل و نقل استفاده کنند.

مراکز توزیع

در مراکز توزیع(Distribution Center) علاوه بر انبار و ذخیره کالا خدمات دیگری نیز ارائه می‌شود مانند ادغام کردن محصول، بسته بندی و غیره ارائه می دهد.  مرکز توزیع در واقع انباری برای ذخیره موقت کالا و توزیع مجدد آن بر حسب سفارشات مشتری می باشد، مراکز توزیع به بیان ساده تر پلی میان تامین کننده و مشتری است. مراکز توزیع غالباً از تجهیزات مختلفی برای حمل و نقل موجودی استفاده می کنند مانند: لیفتراک، جک پالت و سیستم های ذخیره سازی و بازیابی خودکار، ظروف حمل و نقل (shipping containers)، جعبه ، کارتن و پالت.

تفاوت مرکز توزیع و مرکز پرازش

مراکز پردازش و توزیع دارای قابلیت ها و ویژگی های متفاوت  و مکمک هم هستند. ابنارهای پردازش و توزیع از اجزای مهم زیرساخت های لجستیکی تجارت الکترونیکی امروزی هستند، اما هر یک مجموعه خاصی از نیازهای تجاری را تأمین می کنند. به طور کلی، اگر تجارت شما نسبتاً کوچک بوده و متکی به تحویل مستقیم کالا به مشتریان است. ممکن است به خدماتی که مرکز پردازش ارائه می دهد نیاز داشته باشید. از طرف دیگر، مشاغل بزرگتر که نیاز به حمل عمده کالا بین مکان ها دارند ممکن است بخواهند مرکز توزیع را انتخاب کنند.

انبار عبوری

انبار عبوری (Cross Dock) به منظور کاهش هزینه های انبار و حمل نقل مورد استفاده قرار می‌گیرد. بسیاری از کمپانی های بزرگ و مطرح دنیا مانند رنو، تویوتا، فروشگاه اینترنتی آمازون و... از این استراتژی توزیع و انبار داری استفاده می کنند. در انبار عبوری محصولات از یک تامین کننده و یا کارخانه تولیدی مستقیما به مشتری و یا زنجیره خرده فروشی توزیع می‌ شوند. کالا در انبار عبوری زمان بسیار کوتاهی (کمتر از 24 ساعت) نگهداری می شود. انبارهای عبوری یا کراس داک معمولا دارای دو ایستگاه ورودی و خروجی متفاوت هستند. از آنجایی که محصولات در انبار زمان بسیار کوتاهی را می گذارنند، رسیدگی به موجودی و هزینه های ذخیره سازی بسیار کاهش می یابد. برای مدیریت انبارهای کراس داکینگ با توجه به سرعت بالای کارهای نیزا به ابزارهای و تجهیزات شناسایی خودکار برای ثبت و ذخیره اطلاعات می‌ باشد.

مدیریت انواع مختلف انبار

با توجه به اینکه گستره کاربری انبارها هر روز حال توسعه و پیشرفت می باشد به طبع سیستم های مدیریت انبار نیز باید سرعت و دقت عمل بیشتری برای نظارت و کنترل همه جانبه روی موجودی و فرایندهای انبار به خرج دهند. سیستم های انبارداری مبتنی بر بارکد امکانات و ویژگی های بسیار زیادی را برای مدیریت بهینه انواع مختلف انبارها ارائه می‌دهند.

مهر 1401