اصطلاحات انبارداری

دانستن اصطلاحات انبار برای افرادی که به نوعی با صنعت سر و کار دارند بسیار مفید است. دانستن اصطلاحات عمومی و تخصصی انبار نه تنها به شما کمک می‌کند تا با کارکنان انبار ارتباط موثرتری برقرار کنید، بلکه باعث بهبود ارتباط‌تان با دیگر همکاران‌ در کل زنجیره تأمین خواهد شد. در این مقاله لیستی از متداول‌ترین اصطلاحات تخصصی و عمومی انبار و مفاهیم آنها در اختیارتان قرار داده خواهد شد.

لیست اصطلاحات انبارداری (عمومی)

انبار (Warehouse): انبار فضایی برای نگه‌داری و انباشت یک یا چند نوع محصول می‌باشد.

مدیریت انبار (Warehouse Management): مدیریت انبار یا انبارداری شامل نظارت، کنترل موجودی انبار و مدیریت کالاها کلیه فرآیندها و فعالیت‌های انبار از جمله رسید، چیدمان، انباشت، خروج و ... می‌باشد.

انبار گردانی (Stock Taking): انبارگردانی شامل شمارش موجودی و به دست آوردن اطلاعات دقیق از سطح موجودی واقعی و همچنین پیدا کردن مغایرت بین موجودی واقعی و موجودی سیستمی می‌باشد.

موجودی (Inventory): موجودی، کالاها یا محصولاتی هستند که در انبار نگه‌داری می‌شوند. موجودی انواع مختلفی دارد از جمله موجودی مواد اولیه، موجودی کالاهای در حال ساخت، موجودی محصول نهایی، موجودی امانی و .... .

رسید کالا (Receive): هنگامی که کالایی به یک انبار می‌رسد، ابتدا وارد ایستگاه ورودی می‌شود و در آنجا توسط یک فرد مسئول اسکن و بازرسی می‌شود و سند رسید برای کالا صادر می‌شود، به این ترتیب کالا به موجودی انبار اضافه می‌شود.
انباشت (Storage): زمانیکه کالاها وارد انبار شدند، پس از ثبت ورود آنها به انبار، در قفسه‌های مناسب ذخیره سازی می‌شود.
بسته‌بندی (Packing): به فرایند بسته‌بندی و آماده‌سازی کالا برای بارگیری و ارسال به مشتری Packing می‌گویند.

خروج از انبار (Shipping): حمل و نقل آخرین فرآیند انبار می‌باشد و در واقع آغاز سفر کالاها از انبار به سمت مصرف کننده است. فرایند حمل و نقل زمانی موفقیت آمیز محسوب می‌شود که مرتب‌سازی، بارگیری و تحویل به مشتری به صورت مناسب، ایمن و به موقع انجام پذیرد. فرآیندهای قبلی، مانند دریافت، آماده سازی و بسته بندی نیز برای موفقیت حمل و نقل بسیار حیاتی هستند زیرا تأثیر زیادی در انجام دقیق و ایمن سفارش دارند.

گزارش کاردکس (Cardex Report): به گزارشی گفته می‌شود اطلاعات مربوط به تعداد کالا و تاریخ ورود و خروج کالا به انبار درج می‌شود.

اقلام با مصرف کم (Slow moving items): به اقلامی گفته می‌شود که دارای نرخ ورود و خروج پایینی هستند.

اقلام با مصرف بالا (Fast moving items): به اقلامی گفته می‌شود که دارای نرخ ورود و خروج بالایی در انبار هستند.

حد تجدید سفارش: بر اساس گزارشات انبار و مصرف روزانه کالاها در انبار یک حد مجاز برای کالا در نظر گرفته می‌شود. زمانی که موجودی به این حد نزدیک شد زمان شارژ مجدد موجودی فرا می‌رسد.

لیست اصطلاحات تخصصی انبار

زنجیره تأمین (Supply chain): زنجیره تامین تمام فرآیندهای مورد استفاده برای تولید و جابجایی محصولات را شامل می‌شود. زنجیره تأمین انبار ممکن است شامل دریافت، انباشت، چیدن، بسته بندی و بارگیری و ارسال باشد. در صورتی که زنجیره تامین کامل لجستیک، شامل تولید، انبار و تحویل آخرین مایل (تحویل به مشتری نهایی) است.

سیستم مدیریت انبار (warehouse management system): WMS راهکار نرم افزاری است که کلیه عملیات انبار از جمله دریافت، چیدمان، انباشت، خروج، حمل و نقل و موجودی را کنترل، مدیریت و ردیابی می‌کند.

لجستیک (Logistic): لجستیک شامل فرآیند جمع آوری، ذخیره و انتقال کالا از نقطه مبدأ به مقصد می‌باشد.

3PL: مخفف (Third Party Logistics) به معنی لجستیک شخص ثالث است. 3PL یعنی استفاده تجاری یک شرکت خارج از کشور برای مدیریت یک انبار یا گروهی از انبارها است.

سری ساخت (Batch Number): سری ساخت یا Lot نامبر به شماره سریالی به منظور شناسایی و رهگیری محصول برای محصول در نظر گرفته می‌شود. سری ساخت شامل اعداد و حروف می‌باشد.

مرکز پردازش یا مرکز توزیع (Distribution center): مکانی است که کالاها برای حمل و نقل به مقصد نهایی (مشتریان) در آن طبقه بندی، بسته بندی و پردازش می‌شوند. بسیاری از انبارها، مرکز توزیع نیز هستند، به این معنی که آنها نه تنها کالاهای ذخیره یا انبار را نگهداری می‌کنند بلکه خدمات چیدن، بسته بندی و حتی تحویل را نیز ارائه می‌دهند.

کراس داک (Cross Docking): انبار کراس داک که به آن انبار عبوری نیز می‌گویند، انباری است که در آن کالاها از تأمین کننده دریافت می‌شوند و بلافاصله مرتب، بسته بندی و برای مشتری ارسال می‌شوند به جای اینکه برای ذخیره سازی به قفسه‌های انبار منتقل شوند. شرکت‌های بزرگی مانند رنو، تویوتا، وال مارت، آمازون و ... از روش کراس داک برای مدیریت انبارهای خود استفاده می‌کنند.

بارکد (Barcode): بارکد یک تکنولوژی برای انتقال الکترونیکی داده از طریق امواج نورى علامت گذاری شده می‌باشد. بارکدهای یک بعدی از مجموعه‌ای از میله‌ها با عرض‌های متغیر و فضاها خالی برای شناسایی محصولات استفاده می‌کند. برای شناسایی و قرائت اطلاعات رمزگذاری شده در بارکد از دستگاه بارکدخوان استفاده می‌شود.

فایفو (FIFO): فایفو مخفف عبارت (First In First Out) می‌باشد. فایفو یک استراتژی مدیریت موجودی است که بر اساس آن اولین کالایی که وارد انبار شده است باید اولین کالایی باشد که از آن خارج می‌شود. انبارهای مواد غذایی معمولاً از این استراتژی استفاده می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که کالاهایی که منقضی می‌شوند زودتر از همه برای اولین بار به بازار عرضه شوند.

ففو (FEFO): فایفو مخفف عبارت (First In First Out) ففو مخفف عبارت (First Expire First Out) می‌باشد. ففو نیز یک شیوه مدیریت موجودی است که در آن کالایی که تاریخ انقضای آن نزدیک‌تر است در اولویت خروج از انبار قرار دارد.

پالت (Pallet): یک ابزار مسطح است که به طور معمول از جنس چوب ساخته می‌شود و برای جابجایی کالا استفاده می‌شود. جابجایی و ذخیره کالاهای بزرگ (یا تعداد زیادی از کالاها) از طریق پالت آسان‌تر است. به راحتی می‌توان پالت‌ها را با لیفتراک، جک پالت یا سایر ماشین آلات جا به جا کرد.

رادیو فرکانس شناسایی (RFID): RFID مخفف عبارت Radio-frequency Identification یک سیستم ردیابی و انتقال داده بی‌سیم است. در انبارداری، ردیابی RFID برای نظارت بر موجودی کالا استفاده می‌شود. برچسب‌های ردیابی RFID هنگام ورود کالا به انبار روی آن قرار می‌گیرند و سنسورها در سراسر انبار قادر به ردیابی آن کالاها هنگام انتقال به سراسر انبار هستند.

واحد نگهداری سهام (SKU): SKU مخفف عبارت Stock-keeping unit یک بارکد و یا شماره شناسایی منحصر به فرد است که به محصولات اختصاص داده شده است. SKUها معمولاً یک بارکد قابل اسکن هستند که این بارکد شامل اعداد یا حروف می‌باشد. SKU با UPC متفاوت است زیرا توسط شرکت فروشنده محصول، تعیین می شود نه توسط سازمان استاندارد جهانیGS1.

حسین نورالهی

مرداد 1401