بارکدخوان 1D و 2D 

بارکد و بارکدخوان جزء جدایی ناپذیری از زندگی روزمره و هر بیزینسی با عملکرد بالا هستند. سیستم‌های اسکن در تعداد بی‌شماری از صنایع مانند آرایشی و بهداشتی، تولیدی، مسافرتی، خرده فروشی، مواد غذایی و سازمان‌های دولتی نقشی اساسی دارند. بارکدها، تجارت را برای شرکت‌ها کارآمدتر کرده و روش بسیار راحتی را برای ردیابی و ذخیره اطلاعات میلیون‌ها کالا فراهم کرده‌اند. بارکدخوان‌ها به دو دسته اصلی بارکدخوان‌های یک بعدی یا میله‌ای (1D) و دو بعدی (2D) دسته‌بندی می‌شوند. هر صنعتی بسته به نیاز خود می‌تواند از بارکد اسکنرهای یک بعدی و دو بعدی استفاده کند. در این مطلب درباره تفاوت بارکدریدرهای یک بعدی و دو بعدی توضیح داده خواهد شد تا بتوانید انتخاب درست‌تر و هوشمندانه‌تری داشته باشید.

تفاوت بارکد 1D و 2D 

وقتی صحبت از بارکد می‌شود بیشتر افراد یک کد خطی افقی متشکل از خطوط با عرض متغیر و فضاهای پخش شده از چپ به راست به شکلی که همه جا در کالاهای مصرفی دیده می‌شود، تصور می‌کنند. این نماد یک بارکد یک بعدی یا میله‌ای (1D) است که شامل یک گروه از خطوط و فضاهایی است که توسط یک ناحیه به نام ("quiet zone") محدود شده است می‌باشد.

شناخته شده‌ترین بارکدهای 1 بعدی، بارکدهای 12 رقمی UPC هستند. شش شماره اول، شماره شناسایی سازنده است، پنج رقم بعدی نشان دهنده کد کالا است و شماره نهایی به عنوان رقم چک ذکر می‌شود که برای کمک به بارکد اسکنر در تشخیص درست خواندن کد استفاده می‌شود.

یک بارکد یک بعدی یا میله‌ای معمولاً بین 8-25 کاراکتر اطلاعات متنی را شامل می‌شود. وقتی چندین لایه از میله‌ها و فاصله‌ها را مشاهده می‌کنید، به این حالت انباشته گفته می‌شود که به کاربر اجازه می‌دهد فراتر از 25 حرف را رمز نگاری کند. بسیاری از مشاغل با استفاده از بارکدهایی شامل 8 الی 15 نویسه، کالاهای خود را لیبلینگ می‌کنند.

برخلاف بارکد 1D که به صورت افقی خوانده می شود، بارکد دو بعدی (2D)، مانند مربع یا مستطیل، اطلاعات را هم به صورت افقی و هم به صورت عمودی ذخیره می‌کند، بنابراین در دو بعد خوانده می‌شود. بارکد 2D از الگوهای مربع، شش ضلعی، نقطه‌ها و اشکال دیگر برای رمزگذاری داده‌ها استفاده می‌کند. به این ترتیب میزان اطلاعاتی را که می‌تواند توسط بارکد نشان داده شود، به طرز چشمگیری افزایش می‌یابد: یک شکل کوچک می‌تواند بیش از 4000 نویسه و 7000 رقم را در خود جای دهد در حالی که از لحاظ فیزیکی نیز کوچکتر به نظر می‌رسد. مثالی از بارکد 2 بعدی کد QR یا Data Matrix است. بارکدهای 2 بعدی در صورت چاپ حتی در اندازه کوچک یا حکاکی بر روی محصول نیز همچنان خوانا باقی می‌مانند. بارکدهای 2 بعدی به دلیل داده‌های اضافی و فناوری تصحیح خطا، از هر زاویه‌ای، حتی اگر کمی آسیب دیده باشد، قابل خوانش هستند. یک بارکد 2 بعدی اطلاعات عددی و الفبایی و همچنین تصاویر، آدرس‌های وب سایت، صدا و انواع دیگر داده‌های باینری را رمزگذاری می‌کند. 

اطلاعات بارکدهای 1D و 2D 

بارکد یک روش کم هزینه برای کمک به کسب و کارها برای ردیابی اطلاعات زیادی است. هنگام رمزگشایی بارکد 1D، کاراکترهایی به عنوان مثال، اعداد و حروف ترجمه می‌شود که نشان دهنده نوعی "پلاک" برای یک کالای خاص می‌باشد. وقتی این اطلاعات به پایگاه داده رایانه ارسال می‌شود، می‌توان اطلاعات را با داده‌های خاص در مورد کالا مانند قیمت، تعداد موجود در انبار، توضیحات کالا و تصویر کالا مرتبط کرد. یک بارکد 2 بعدی می‌تواند اطلاعات عددی و حرف و همچنین تصویر، قیمت، آدرس وب سایت، صدا و انواع دیگر داده‌های باینری را رمزگذاری ‌کند.

بارکدخوان لیزری1D  و ایمیجر 2D 

بارکدخوان‌های لیزری یک بعدی و ایمیجر دو بعدی دارای مکانیز اسکن متفاوتی هستند که در ادامه توضیح داده خواهند شد:

بارکدخوان لیزری (1D)

اسکنر یک پرتو نور قرمز را به سمت یک ردیف افقی با عرض متغیر از خطوط و فضاهای سیاه و سفید هدایت می‌کند. این پرتو نور توسط یک آینه چرخان یا منشور به جلو و عقب هدایت می شود. نور از بارکد به سمت یک جز الکترونیکی تشخیص دهنده نور منعکس می‌شود که به آن سلول فوتوالکتریک می‌گویند. نواحی سفید بارکد بیشترین نور و سیاه کمترین نور را منعکس می‌کنند. اسکنر عرض و توالی نوارهای سیاه و سفید را تشخیص می‌دهد و آنها را به اعداد اعشاری تبدیل می‌کند. از نظر تاریخی اسکنرهای بارکد لیزری به دلیل قطعات متحرک در نهایت مستعد از کار افتادن هستند. اسکنرهای لیزری فقط می‌توانند همزیستی‌های بارکد خطی مانند کد 39، کد 128، UPC و موارد دیگر را بخوانند. اسکنرهای بارکد لیزری با دامنه گسترده می‌توانند از فاصله بیش از 10 متری هم بارکد را اسکن کنند.

بارکدخوان ایمیجر (2D)

عملکرد بارکدخوان ایمیجر دو بعدی (2D) مانند دوربین دیجیتال است. این اسکنرها می‌توانند بارکدهای 1D و 2D را بخوانند. به جای استفاده از لیزر، بارکدخوان‌های یک بعدی از بارکد یک عکس می‌گیرد و با استفاده از یک الگوریتم رمزگشایی بارکد را در آن تصویر قرار می‌دهد و سپس داده‌ها را از آن بارکد درون آن تصویر رمزگشایی می‌کند. برخلاف بارکدخوان لیزری و نوری، بارکدخوان‌های ایمیجر نیازی به جهت‌دهی بارکد به روشی خاص برای خواندن ندارد. امروزه بیشتر اسکنرهای بارکد مبتنی بر دوربین هستند. بارکدخوان‌های دو بعدی ایمیجر می‌توانند بارکد را از روی هر سطحی از جمله تلفن‌های هوشمند بخوانند.

کاربرد بارکد 1D و 2D

بارکدهای 1D معمولاً برای کالاهای مصرفی استفاده می‌شوند و معمولاً 8-15 رقم عددی را نشان می‌دهند. بارکدهای یک بعدی بهترین گزینه برای شناسایی کالایی است که اطلاعات مرتبط با آن ممکن است مرتباً تغییر کنند. به عنوان مثال، ممکن است کالای مرتبط با کد UPC تغییر نکند، اما قیمت تغییر کند. کد نشان دهنده یک مورد ثابت در پایگاه داده است که می‌تواند تغییر قیمت داشته باشد. این کدها توسط بارکدخوان‌های لیزری و تصویر ساز قابل خواندن هستند.

بارکدهای دو بعدی به کاربر اجازه می‌دهد تا اطلاعات بیشتری در مورد محصول را رمزگذاری کنند و ردیابی اطلاعات  در مورد کالا هنگام حرکت در زنجیره تأمین آسان‌تر می‌شود. بارکدخوان‌های دو بعدی در صنایع مختلف از تولید و انبارداری گرفته تا تدارکات و مراقبت‌های بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. به دلیل تراکم بالای داده‌ها، کدهای 2 بعدی می‌توانند در فضاهای بسیار کوچکی که کدهای 1 بعدی غیر عملی هستند استفاده شوند. به عنوان مثال، بارکد 2D توسط بیمارستان ها برای اطمینان از دریافت داروهای مناسب در بیماران از برنامه مناسب و تیم‌های فروش و بازاریابی برای تعبیه لینک به وب سایت‌ها، فیلم‌ها، بروشورها و موارد دیگر استفاده می‌شود.

بارکدخوان 2 بعدی یا 1 بعدی؟

برای بسیاری این سوال ممکن است پیش بیاید که بارکدخوان یک بعدی بهتر است یا دو بعدی؟ اغلب بارکدخوان‌های دو بعدی قادر هستند بارکد‌های یک بعدی را اسکن کنند بنابراین به طور کلی می‌توان گفت که بارکدخوان‌های دو بعدی امکانات بیشتری را در اختیار کاربر قرار می‌دهد اما در عین حال بارکدخوان‌های دو بعدی قیمت بیشتری نصب به بارکدخوان‌های یک بعدی دارند، بنابراین برای تصمیم‌گیری بهتر است چند نکته را در نظر بگیرید:

• بارکد کالاهای مورد نظر شما یک بعدی هستند یا خیر؟
• منبع مالی که برای تهیه سیستم بارکد مد نظر دارید چقدر است؟
• در صورتیکه از بارکدهای یک بعدی استفاده می‌کنید، آیا در آینده نزدیک برنامه‌ای برای جایگزینی بارکدهای دو بعدی دارید یا خیر؟
• تامین کنندگان و مصرف کنندگان از چه نوع بارکدی استفاده می‌کنند؟